Eikenprocessierups bestrijden
Als gevolg van het veranderende klimaat en het ontbreken van natuurlijke vijanden is de eikenprocessierups sinds enkele jaren in opmars. Op plaatsen waar mensen wonen, kan hij door zijn giftige brandharen een gevaar voor de gezondheid vormen. Daarom is een juiste aanpak bij de bestrijding van het insect van cruciaal belang. Een methode die veilig is voor zowel het milieu als de gebruiker is het weghalen van de rupsen en hun nesten met de veiligheidsstofzuigers van de stofklasse H.
In opmars
In tegenstelling tot andere schadelijke insecten is de eikenprocessierups een inheemse diersoort, die heel lang niet opviel en hooguit op lokaal niveau voor problemen zorgde. Sinds enkele jaren is hij door de massavoortplanting een toenemend gevaar geworden, zowel in Nederland, België en Frankrijk als in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. Dit komt onder meer door het meer en meer planten van eikenbomen langs wegen en daardoor ook in de buurt van woongebieden, het ontbreken van ondergroei bij deze aanplantingen, het milde klimaat en het grote aanpassingsvermogen van het insect. De populaties van natuurlijke vijanden zijn daarentegen niet in dezelfde mate gegroeid, zodat een toenemende verspreiding kan worden waargenomen.
Van nachtvlinder tot gevaarlijke rups
Nachtvlinder tussen juli en september
De eikenprocessierups is een onopvallende nachtvlinder die tussen juli en september uit de pop kruipt. De vrouwtjes leggen de eitjes die bevrucht moeten worden vaak op de takken van jonge eikenbomen, maar maken soms ook grondnesten aan de voet van de eik.
Ontwikkeling van de larven vanaf april.
De larven komen in het voorjaar uit de eipakketten, afhankelijk van de weersgesteldheid zelfs al in april, en zijn dan oranje van kleur. Later verandert de kleur naar grijsgroen, met lichtere delen aan de zijkanten. Het lichaam is bedekt met fijne haartjes, die borstelvormig geplaatst zijn.
Aantasting van bomen tussen mei en juli
Vanaf medio mei tot juli zijn de eikenprocessierupsen op boomstammen te vinden. De bijzonderheid daarbij is dat ze zich altijd in grote groepen, als in een processie, verplaatsen. Daarnaast maken ze ook draden op de stam of in de vertakkingen van de eik.
Gevaar voor de gezondheid door brandharen
Het gevaar van de eikenprocessierups komt door zijn giftige brandharen, die bij aanraking uitslag, benauwdheid of allergische reacties kunnen veroorzaken. Het risico is het grootst tussen half mei en juni, wanneer de larven na hun tweede vervelling de brandharen ontwikkelen, en bij de verdere verspreiding van de brandharen uit lege nesten van juli tot september. Om gezondheidsredenen moet de bestrijding van de eikenprocessierups daarom overal worden overwogen, waar het contact van mens en dier met de brandharen niet kan worden vermeden of waar het gaat om groepen mensen die extra bescherming nodig hebben, zoals in de buurt van kinderdagverblijven of in het stadspark. Chemische of biologische tegenmaatregelen kunnen echter ook weer gevaren opleveren voor de gezondheid, daarom is juist op dit soort plaatsen een milieu- en gebruikersvriendelijke methode voor de bestrijding aan te raden: de mechanische verwijdering van insecten en hun nesten met geteste en gecertificeerde veiligheidszuigers van de stofklasse H.
Bestrijding met veiligheidszuigers
In geval van aantasting door eikenprocessierups wordt het gebruik van veiligheidszuigers van stofklasse H inclusief veiligheidsfilterset voor een veilige verwijdering aanbevolen. Deze modellen zijn vaak ook toegelaten voor asbestsanering (in dit geval voorzien van de TRGS 519-certificatie) en vele andere toepassingen waarbij gevaar voor de gezondheid bestaat. Ongewenste deeltjes, ook de fijne brandharen, worden vooral opgenomen in een veiligheidsfilterzak van vlies, die daarnaast ook nog in een transportzak van kunststof zit.
Het is ook mogelijk om een PE-afvalzak te gebruiken waarin geen vliesfilterzak is opgenomen. De kosten voor verbruiksmaterialen liggen daarbij in vergelijking met de klassieke veiligheidsfilterset aanzienlijk lager. De zakken met de opgezogen rupsen en brandharen worden in goed afsluitbare containers opgeslagen en na planning en aanmelding verbrand in een vuilverbrandingsinstallatie.
Door de keuze van modellen met RVS-zuigbuizen en elektrisch geleidende toebehoren bestaat er voor de gebruikers geen gevaar voor statische ontlading, met name bij fijnstof. Kleine zuigers met een inhoud van 30 liter zijn voor mobiel gebruik ook op kleine hefplateaus probleemloos te gebruiken. Het gebruik van de gekozen zuiger moet evengoed mogelijk zijn met een in de handel verkrijgbare 220 - 240V 50/60Hz stroomgenerator als met een verlengsnoer op het stroomnet van nabijgelegen gebouwen.
Belangrijke toelichting
Het wegzuigen en verbranden mag uitsluitend door deskundigen worden uitgevoerd. Bij de verwijdering moeten bovendien alle regels omtrent de persoonlijke veiligheidsuitrusting (PBM) in acht worden genomen, om gevaren voor de gezondheid van de gebruiker te voorkomen. Hieronder vallen beschermende kleding, handschoenen evenals een masker voor adembescherming.
Automatische filterreiniging voor constante filterprestaties
Een bijkomend voordeel bij het gebruik van PE-afvalzakken in H-zuigers is, dat de filterreiniging nog steeds kan worden toegepast volgens het zogenaamde tegenstroomprincipe. Steeds als het filter door vuil verstopt raakt, wordt het in de tegenovergestelde richting met frisse lucht van buiten gereinigd. Bij Kärcher stof-/waterzuigers met het Tact-systeem wordt deze filterreiniging automatisch geactiveerd: als de zuigkracht afneemt, wordt de luchtstroom direct omgekeerd. Zowel het filter- als het zuigvermogen blijven constant hoog, ook bij het opnemen van grote hoeveelheden fijnstof. Het apparaat kiest op basis van de hoeveelheid stof het optimale reinigingsinterval. Omdat het reinigen van het filter niet met de hand hoeft te gebeuren, wordt bovendien het directe contact met het opgezogen materiaal vermeden. In het geval van eikenprocessierupsen komt de gebruiker na het opzuigen ervan niet meer in contact met de gevaarlijke brandharen.
Veiligheidszuigers en stofklassen
De zuigers zijn volgens de stofklassen ingedeeld in de categorieën L, M en H, met verschillen in de filterprestaties en doorlaatfactor. De doorlaatfactor geeft aan hoeveel stofdeeltjes vanuit het apparaat maximaal in de kamerlucht terecht mogen komen (zie tabel). Modellen van klasse L zijn geschikt voor het zuigen van stof dat niet gevaarlijk is voor de gezondheid. De eisen die aan de filterprestaties worden gesteld zijn betrekkelijk laag en er zijn geen speciale voorschriften voor de verwijdering. Apparaten uit de stofklassen M en H houden ook fijne stoffen tegen, die in de luchtwegen terecht zouden kunnen komen. H- of M-zuigers worden ook aangeduid als veiligheidszuigers. Hier gelden speciale ontwerpeisen Zo moet bijvoorbeeld de luchtstroom worden gecontroleerd om te waarschuwen in geval van verstopping. Bovendien moeten speciale voorzorgsmaatregelen worden genomen voor het stofvrij verwijderen en afvoeren.
Stofklasse
L
Max. doorlaatfactor
≤ 1,0%
Geschikt voor
■ Stof met AGW-waarden > 1 mg/m³
Toepassing
■ Kalkstof
■ Gipsstof
Stofklasse
M
Max. doorlaatfactor
< 0,1%
Geschikt voor
■ Stof met AGW-waarden ≥ 0,1 mg/m³
■ Houtstof tot max. 1200 W/50 l
Toepassing
■ Houtstof (beuk, eik)
■ Lakstof
■ Keramisch stof
■ Stof van kunststoffen
Stofklasse
H
Max. doorlaatfactor
< 0,005%
Geschikt voor
■ Stof met AGW-waarden < 0,1 mg/m³
■ Kankerverwekkende stoffen (§ 35 GeStoffV)
■ Ziekteverwekkende stoffen
Toepassing
■ Kankerverwekkend stof
(lood, kolen, kobalt, nikkel,
teer, koper, cadmium etc.)
■ Schimmel, bacteriën
■ kiemen
■ formaldehyde
De juiste producten voor al je toepassingen
Veiligheidszuigers
PE-afvalzak
